کَشفُ المُراد فی شَرحِ تَجریدِ الاِعتِقاد از کتابهای کلامی شیعه، اثر علامه حلی به زبان عربی. این کتاب را نخستین و بهترین شرح بر کتاب تجریدالاعتقاد، نوشته خواجه نصیرالدین طوسی میدانند. کشفالمراد از مباحث فلسفی، همچون وجود و ماهیت آغاز میشود و سپس دورهای از اصول عقاید مذهب امامیه را از توحید تا معاد بیان میکند.
این کتاب جزو متون درسی حوزههای علمیه است و شرحها و حاشیههای بسیاری بر آن نوشته شده است.
کشفالمراد هم از مباحث فلسفی محض، همچون وجود و عدم و ماهیت بحث کرده و هم دورهای از مباحث کلامی را از توحید تا معاد مطرح کرده است. این کتاب از شش بخش تشکیل شده که هریک «مقصد» نام گرفتهاند. برخی از بخشها از چند فصل تشکیل شده و ذیل هریک مسائل مختلفی مطرح شده است:
- امور عامه: شامل سه فصل: وجود و عدم، ماهیت و لواحق آن، علت و معلول.
- جواهر و اعراض: شامل پنج فصل: جواهر، اجسام، سایر احکام اجسام، جواهر مجرد، اَعراض.
- اثبات آفریدگار: شامل سه فصل: وجود خدا، صفات خدا، افعال خدا.
- نبوت: در این بخش، هفت مسئله درباره نبوت مطرح شده است؛ ازجمله: ضرورت بعثت، ضرورت عصمت، راه شناخت صدق پیامبر و نبوت حضرت محمد(ص).
- امامت: در این بخش، نُه مسئله بیان شده است؛ مانند وجوب نصب امام بر خدا، ضرورت عصمت امام، ضرورت افضلبودن امام، ضرورت وجود نص بر امام، امامت بلافصل علی بن ابیطالب بعد از پیامبر(ص)، افضلبودن امام علی(ع) از دیگر صحابه و امامت سایر امامان دوازدهگانه.
- معاد: این بخش شامل شانزده مسئله است که برخی عبارتاند از: امکان آخرت، معاد جسمانی، احباط و تکفیر، شفاعت، توبه و عذاب قبر.
توحید
درس دوم _فی اثبات صانع تعالی و صفاته و آثاره
درس سوم_بررسی برهان حدوث و قدم
درس چهارم_بررسی برهان وجوب امکان
درس پنجم_برهان امکان و وجوب در دوره میانه(قبل از خواجه طوسی و مدرسه حله)
درس هفتم_بررسی شبهات در استدلال اثبات قدرت
درس هشتم_آیا قدرت مطلق است یا مقید به موارد خاصی است؟
درس نهم_اثبات قدرت(پاسخ به موارد و مصادیق)
درس دهم_قدرت و اراده در بین متکلمان و فیلسوفان
درس سیزدهم_بررسی دلایل اثبات علم
درس بیست و یکم_صفات سلبی(نفی جهت)
درس بیست و دوم_(نفی الم و لذت)
درس بیست و سوم_صفات سلبی (عدم رویت خداوند)
درس بیست و چهارم-آیا تحقق رویت خداوند جایز است؟
درس بیست و پنجم_صفات ایجابی(جود)
درس بیست و هفتم_ادله طرفین(معتزله و اشاعره)در اثبات عقلی حسن وقبح
درس بیست و هشتم_اثبات ذاتی و عقلی حسن و قبح(نظر اشاعره)
درس بیست و نهم_آیا خداوند نسبت به افعال قبیح و نسبت به افعال حسن قادر و مختار هست؟
درس سی ام_اراده خداوند نسبت به افعال بندگان
درس سی و یکم_نسبت فعل انسان با فعل خداوند
درس سی و سوم_استدلال اشاعره بر اثبات عدم فاعلیت انسان
درس سی و چهارم_دلیل سمعی و نقلی در قول جبریه
درس سی و نهم_ تکلیف واجب است یا مصلحت قابل ترک
درس چهل و یکم-وجوب و شرایط حسن تکلیف
درس چهل و پنجم_مصادیق قاعده لطف
درس چهل و هفتم_نظر فیلسوفان و متکلمان در شرور